Năm 2023, tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, hợp tác xã trong giai đoạn mới

Năm 2022, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) tiếp tục phát triển về số lượng, các HTX tích cực huy động vốn để đầu tư phương tiện sản xuất, mở rộng quy mô diện tích cây trồng, vật nuôi, thực hiện chuyển đổi số, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất và áp dụng các tiêu chuẩn Oganic, GlobalGAP, VietGAP... đã và đang hình thành các vùng nguyên liệu được cấp mã vùng; bước đầu khẳng định được uy tín, thương hiệu trên thị trường.

Theo Liên minh Hợp tác xã tỉnh, toàn tỉnh hiện có 215 Tổ hợp tác (THT), trong đó, có 209 THT nông nghiệp, 06 THT phi nông nghiệp; doanh thu trung bình đạt 220 triệu đồng/năm; lợi nhuận bình quân đạt 75 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân của tổ viên 38 triệu đồng/năm. Hoạt động của các THT ngày càng đa dạng, chất lượng được nâng cao, góp phần giải quyết công ăn việc làm cho tổ viên và người lao động, giúp các thành viên tăng thêm thu nhập, nâng cao chất lượng đời sống vật chất.

Về tình hình hoạt động của Hợp tác xã, trên địa bàn tỉnh hiện có 244 HTX, trong lĩnh vực nông nghiệp có 193 HTX hoạt động (143 HTX đang hoạt động; 50 HTX tạm ngừng hoạt động), tổng vốn điều lệ 181 tỷ 650 triệu đồng với 9.387 thành viên và 4.560 lao động (có 16 HTX với 19 sản phẩm đạt tiêu chuẩn từ 3 sao - 4 sao trong chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); 04 HTX hoạt động trong lĩnh vực Công nghiệp, tiêu thủ công nghiệp (01 HTX đang hoạt động, 03 tạm ngừng hoạt động), vốn điều lệ 500 triệu đồng, có 36 thành viên, thu hút khoảng 80 lao động; 15 HTX hoạt động trong lĩnh vực Thương mại, dịch vụ (12 HTX đang hoạt động, 03 HTX tạm ngừng hoạt động), vốn điều lệ 18 tỷ 395 triệu đồng, có 134 thành viên, thu hút 145 lao động. Các HTX thương mại dịch vụ hoạt động đa ngành nghề; kinh doanh tổng hợp, mua bán hàng tiêu dùng, vật tư nông nghiệp, nông sản, dịch vụ vệ sinh môi trường và du lịch... Hoạt động của HTX là cầu nối giữa sản xuất và người tiêu dùng, góp phần tăng khả năng lưu thông hàng hóa, tiêu thụ nông sản, giải quyết việc làm cho người lao động; 20 HTX hoạt động trong lĩnh vực Giao thông vận tải, vốn điều lệ 15 tỷ 970 triệu đồng, có 3.000 thành viên, thu hút được 2.900 lao động, các HTX tập trung vào vận chuyển hàng hóa, hành khách, vận chuyển liên tỉnh và nội tỉnh; 05 HTX hoạt động trong lĩnh vực Vệ sinh môi trường (04 HTX đang hoạt động, 01 HTX tạm ngừng hoạt động) vốn điều lệ 3 tỷ 747 triệu đồng, có 55 thành viên, thu hút 48 lao động, các HTX đã mạnh dạn đầu tư phương tiện, dụng cụ phục vụ vệ sinh công sở, trường học, bệnh viện và hộ gia đình, nhất là công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải và chăm sóc cây xanh đô thị…

Việc xây dựng mô hình HTX kiểu mới về sản xuất kinh doanh gắn với chuỗi giá trị phát triển sản phẩm bền vững được các địa phương quan tâm, đến nay tỉnh Đắk Nông đã phát triển được trên 30 HTX tham gia chuỗi giá trị sản phẩm đặc trưng như: Cao cao, Cà phê, Hồ tiêu, Chanh leo, Sa chi, Mắc ca, rau sạch ứng dụng công nghệ cao; 08 chuỗi liên kết hoàn chỉnh theo mô hình chuỗi giá trị (từ cung ứng vật tư, chuyển giao kỹ thuật, thu mua, tiêu thụ sản phẩm). Hoạt động của các HTX đã giúp giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, góp phân giảm nghèo và định hướng nông dân từ sản xuất nhỏ lẻ, tự phát sang liên kết theo nhu cầu thị trường.

Công tác phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể trong triển khai các nhiệm vụ tuyên truyền, hỗ trợ phát triển HTX được tăng cường, Liên minh HTX tỉnh đã ký kết Chương trình phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và thường xuyên phối hợp với Báo Đắk Nông, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh trong công tác tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Trung ương, của tỉnh về phát triển kinh tế tập thể, trọng tâm là Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

Bên cạnh kết quả đạt được, khu vực kinh tế tập thể, HTX còn một số khó khăn, hạn chế, như: tính hợp tác, tương trợ cùng giúp nhau và tham gia phát triển cộng đồng chưa mạnh; chất lượng quản lý, hiệu quả hoạt động chưa ngang tầm với yêu cầu phát triển; năng lực cạnh tranh thấp, thu nhập kinh tế từ kết quả hoạt động của HTX đem lại cho các thành viên tham gia không cao. Sự liên kết, hợp tác giữa các tổ chức kinh tế tập thể, HTX với các loại hình kinh tế khác còn yếu, năng lực quản lý và khả năng tài chính thấp; công nghệ, kỹ thuật và quy mô hoạt động nhỏ; sức cạnh tranh yếu, hoạt động nhờ vốn tự có huy động ở thành viên, chủ yếu nằm ở tài sản cố định,...

Năm 2023, để phát triển và nhân rộng các loại hình HTX kiểu mới, HTX nông nghiệp hữu cơ, HTX phát triển theo chuỗi giá trị sản phẩm, đồng thời đẩy mạnh đưa sản phẩm của các THT, HTX trên địa bàn tỉnh tham gia xúc tiến thương mại cũng như hướng dẫn HTX thực hiện chuyển đổi số... Với vai trò là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo kinh tế tập thể của tỉnh, Liên minh hợp tác xã tỉnh tiếp tục chủ động phối hợp với các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt và tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới; lồng ghép kế hoạch phát triển kinh tế tập thể gắn với chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) và Chương trình giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh, nhằm thu hút các nguồn lực phát triển các hình thức tổ chức KTTT, HTX. Phối hợp liên doanh liên kết, xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm cho các đơn vị; phát triển sản phẩm dịch vụ du lịch có thế mạnh của tỉnh đến các vùng liên kết trong khu vực và cả nước. Tiếp tuc ứng dụng công nghệ thông tin, kỹ thuật số trong việc tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm HTX của tỉnh Đắk Nông ra thị trường trong nước và khu vực.

Thanh Tùng