Xây dựng nhân cách văn hóa, giáo dục đạo đức, lối sống: “Văn minh, nhân ái, nghĩa tình” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên trên địa bàn tỉnh Đắk Nông

Xây dựng nhân cách văn hóa, giáo dục đạo đức, lối sống “Văn minh, nhân ái, nghĩa tình” là một hệ giá trị, chuẩn mực đạo đức hình thành trong đời sống xã hội, thường xuyên được quan tâm và thể hiện thông qua các mối quan hệ cá nhân, xã hội, thiết chế văn hóa - xã hội, nhân cách, hành vi đạo đức của cá nhân, nhóm và cộng đồng; được bảo tồn, lưu giữ thông qua truyền thống đạo đức của dân tộc hun đúc lên qua nhiều thế hệ, phát triển phù hợp với từng giai đoạn lịch sử nhất định của xã hội. Đối với cán bộ, đảng viên, nhân cách văn hóa, giáo dục đạo đức, lối sống “Văn minh, nhân ái, nghĩa tình”, vừa mang những nét chung của văn hóa, đạo đức xã hội, vừa có những nét riêng, phản ánh trình độ phát triển cao về nhân cách của người cán bộ, đảng viên với tư cách là một chủ thể đạo đức có nhân cách, văn hóa, đạo đức đạt đến trình độ tự giác. Nhân cách, văn hóa, đạo đức của cán bộ, đảng viên có mối quan hệ biện chứng, được hình thành, phát triển trong quá trình học tập, công tác, tự giác rèn luyện của mỗi người. Tác phẩm Sửa đổi lối làm việc năm 1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm chỉ ra các căn bệnh nguy hiểm trong cán bộ, đảng viên như: kiêu ngạo, hống hách, hẹp hòi, tham nhũng,… làm ảnh hưởng rất lớn đến việc xây dựng nhân cách văn hóa. Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, bản lĩnh cầm quyền của Đảng, Người kêu gọi mọi cán bộ, đảng viên phải hành động quyết liệt chống lại những căn bệnh đó để nhân dân tin Đảng và Đảng phải vững mạnh để phục vụ nhân dân, để ngăn chặn tình trạng suy thoái đạo đức trong cán bộ, đảng viên đang là một vấn đề lớn đặt ra cho Đảng và Nhà nước ta.

Nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của nhân cách, văn hóa, đạo đức trong mọi thời kỳ cách mạng, Đảng và Nhà nước ta hết sức chú trọng xây dựng nhân cách, văn hóa, đạo đức, lối sống “Văn minh, nhân ái, nghĩa tình” đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, coi đó là một trong những phẩm chất quan trọng của cán bộ, đảng viên để Đảng luôn xứng đáng là lực lượng lãnh đạo đất nước, dân tộc, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển dất nước. Nghị quyết Trung ương 9, khóa XI của Đảng về xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước tiếp tục khẳng định: Văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Phát triển văn hóa vì sự hoàn thiện nhân cách con người và xây dựng con người để phát triển văn hóa. Trong phát triển văn hóa, trọng tâm là chăm lo xây dựng con người có nhân cách, lối sống tốt đẹp với các đặc tính: Yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, cần cù, sáng tạo.

Đắk Nông là tỉnh miền núi, biên giới, có địa bàn rộng, dân cư thưa, nhiều dân tộc và dân cư vùng miền cùng sinh sống; đời sống nhân dân còn gặp rất nhiều khó khăn, mặt bằng dân trí thấp và không đồng đều. Trong những năm qua, vấn đề xây dựng và phát triển nhân cách văn hóa, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên đã được cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp quan tâm thực hiện. Triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) “Về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, Tỉnh ủy Đắk Nông đã ban hành Chương trình số 31-CTr/TU ngày 13/11/2014 và Đề án số 07-ĐA/TU, ngày 02/4/2019, trong đó, xác định mục tiêu xây dựng văn hóa, con người Đắk Nông phát triển toàn diện, đề cao các giá trị văn hóa truyền thống hướng đến chân - thiện - mỹ; xây dựng nhân cách văn hóa, giáo dục đạo đức, lối sống Văn minh - nhân ái - nghĩa tình trong cuộc sống. Tập trung xây dựng môi trường xã hội an toàn, đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân được cải thiện, trong đó, con người sống có nhân cách, văn minh, nhân ái, nghĩa tình; bảo tồn, kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, bản địa, gắn phát triển văn hóa với phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội. Từng bước hoàn thiện các thể chế, thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở, đồng thời, sử dụng có hiệu quả các thiết chế văn hóa hiện có. Đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, loại hình văn hóa hướng về cơ sở, làm cho văn hóa, đạo đức thấm sâu đến từng người, từng nhà, từng gia đình, cộng đồng và xã hội, thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, làm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Sau 16 năm thành lập, tỉnh Đắk Nông đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Chính trị, xã hội ổn định, kinh tế tăng trưởng khá, quốc phòng, an ninh được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên. Trên lĩnh vực xây dựng văn hóa, đạo đức trong cán bộ, đảng viên, nhân cách văn hóa, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên được rèn luyện trong thực tiễn công tác; môi trường văn hóa có nhiều chuyển biến  tích cực; tinh thần đoàn kết, lối sống văn minh, nhân ái, nghĩa tình trong cán bộ, đảng viên, cộng đồng dân cư và trong xã hội được đề cao, từ đó đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu trong lao động sản xuất, trong công tác và cuộc sống.

Tuy nhiên, tỉnh còn nhiều khó khăn, xuất phát điểm thấp, đồng thời dưới tác động của nền kinh tế thị trường và quá trình giao thoa, hội nhập, nhiều vấn đề về văn hóa, xã hội đứng trước những thách thức lớn, đó là: Tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên đang diễn biến phức tạp; một bộ phận cán bộ, đảng viên còn thờ ơ với chính trị, xa dân, chấp hành pháp luật chưa nghiêm, xem nhẹ việc rèn luyện đạo đức, nhân cách, lối sống văn hóa; đạo đức xã hội, đạo đức nghề nghiệp có nhiều mặt đáng báo động. Nếp sống, lối ứng xử giữa cán bộ và người dân có lúc, có nơi còn gây bức xúc; tham nhũng, tiêu cực chưa được đẩy lùi. Việc thực hiện văn hóa công sở, nếp sống văn minh đô thị và trong cộng đồng dân cư của cán bộ, đảng viên một bộ phận chưa gương mẫu; việc xây dựng nhân cách văn hóa, giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị của tỉnh vẫn còn những bất cập.

Để khắc phục hạn chế nêu trên, xây dựng nền tảng nhân cách văn hóa, giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, trong thời gian tới đòi hỏi các cấp ủy đảng, chính quyền cần thực hiện đồng bộ các giải pháp:

Thứ nhất, đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng; phát huy mạnh mẽ vai trò của hệ thống chính trị, trong đó kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa “xây” và “chống”, xây là cơ bản, chống phải quyết liệt, thực hiện nói đi đôi với làm, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Thứ hai, kết hợp chặt chẽ việc giáo dục chính trị, tư tưởng với giáo dục đạo đức, lối sống; đẩy mạnh tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về những giá trị, chuẩn mực đạo đức, lối sống phù hợp với yêu cầu mới; làm cơ sở để đấu tranh có hiệu quả với những tư tưởng thực dụng, cơ hội, hám danh, tệ tham nhũng, lãng phí, bè phái, cục bộ, mất đoàn kết, quan liêu, xa rời quần chúng nhân dân… trong một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện nay, góp phần xây dựng nhân cách văn hóa và giáo dục đạo đức, lối sống văn minh, nhân ái, nghĩa tình một cách thường xuyên trong cán bộ, đảng viên từ tỉnh đến cơ sở.

Thứ ba, đề cao tự phê bình và phê bình, gắn với đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí; ngăn chặn và khắc phục các biểu hiện về chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đây là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, là giải pháp có tính đột phá trong xây dựng nền tảng nhân cách văn hóa và giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên.

Theo đó, các cấp ủy phải thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình; cán bộ lãnh đạo, chủ trì, người đứng đầu phải làm gương trước cán bộ, đảng viên trong cơ quan, đơn vị, địa phương mình. Mỗi cán bộ, đảng viên, dù ở cương vị, lĩnh vực công tác nào cũng phải dũng cảm tự soi tự sửa chữa, mới làm gương, mới lãnh đạo dược quần chúng nhân dân. Các cấp ủy cần mở rộng dân chủ trong sinh hoạt đảng, tạo thuận lợi cho cán bộ, đảng viên dám nói thẳng, nói thật những yếu kém, khuyết điểm của bản thân và đồng chí mình. Quyết tâm đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống có hiệu quả tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Cán bộ, đảng viên phải chấp hành triệt để sự quản lý của tổ chức, nguyên tắc tập trung dân chủ, các chế độ, quy định trong sinh hoạt đảng, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu.

Thứ tư, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05-CT/TW, gắn với nghị quyết Trung ương 4, khóa XII, coi đó là nhiệm vụ thường xuyên của cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng và toàn hệ thống chính trị của tỉnh. Mỗi cán bộ, đảng viên, dù cương vị nào phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, phải luôn là một tấm gương về “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”.

Thứ năm, cấp ủy các cấp phải phải thực thi cơ chế kiểm soát quyền lực, thông qua kiểm tra, giám sát, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh. Các cấp ủy cần quản lý chặt chẽ quá trình rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu của cán bộ, đảng viên, kịp thời phát hiện và ngăn chặn những hành vi sai trái, những biểu hiện thoái hóa, biến chất về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Tăng cường vai trò của cấp ủy và phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, nhân dân trong giám sát, kiểm tra mọi mối quan hệ, mọi mặt công tác của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị của tỉnh. Quan tâm, chăm lo xây dựng môi trường văn hóa của cơ quan, đơn vị, địa phương trong sạch, lành mạnh, kiểu mẫu, các thiết chế văn hóa, tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên rèn luyện, xây dựng nhân cách văn hóa, đạo đức, lối sống một cách chuẩn mực.

Xây dựng nhân cách văn hóa, giáo dục đạo đức, lối sống “văn minh, nhân ái, nghĩa tình” là nền tảng của văn hóa Đảng đối với cán bộ, đảng viên, nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, là một đòi hỏi tất yếu đối với Đảng ta nói chung, cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị tỉnh Đắk Nông nói riêng. Quá trình này, đòi hỏi cấp ủy và mỗi cán bộ, đảng viên từ tỉnh đế cơ sở phải có quyết tâm chính trị cao, nghị lực mới, với những giải pháp tích cực, đồng bộ. Đây cũng là giải pháp quan trọng để ngăn chặn nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, góp phần phát triển kinh tế, xã hội, giữ vững an ninh - quốc phòng, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố, tăng cường lòng tin, sự gắn bó của nhân nhân các dân tộc đối với đối với cấp ủy, chính quyền trong hệ thống chính trị tỉnh Đắk Nông.

Đoàn Văn Kỳ - Phó trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy