Hướng dẫn phân loại và đánh giá hợp tác xã

Ngày 19/2/2020, Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành Thông tư số 01/2020/TT-BKHĐT hướng dẫn phân loại và đánh giá hợp tác xã.

Theo đó, đối tượng áp dụng bao gồm: Các hợp tác xã tổ chức và hoạt động theo Luật Hợp tác xã số 23/2012/QH13 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 20/11/2012; Các tổ chức và cá nhân có liên quan đến thành lập, tổ chức, hoạt động, chấm dứt hoạt động của hợp tác xã. Riêng đối với Quỹ tín dụng nhân dân và Ngân hàng hợp tác xã, việc đánh giá thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Nguyên tắc phân loại và đánh giá hợp tác xã: Thể hiện đúng bản chất của hợp tác xã quy định tại Luật Hợp tác xã; phù hợp với đặc thù của ngành, lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh; phản ánh đúng hoạt động chính của hợp tác xã đang hoạt động; tiêu chí cụ thể, rõ ràng.

Phân loại hợp tác xã theo sản phẩm, dịch vụ cung ứng cho thành viên:

Căn cứ theo sản phẩm, dịch vụ hợp tác xã cung ứng cho thành viên, hợp tác xã được phân loại thành: (1) Hợp tác xã phục vụ sản xuất là hợp tác xã thành lập nhằm mục tiêu cung ứng các sản phẩm, dịch vụ đầu vào, chế biến, tiêu thụ sản phẩm dịch vụ đầu ra cho thành viên nhằm phục vụ hoạt động kinh tế của thành viên. Thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là người sử dụng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã. (2) Hợp tác xã phục vụ tiêu dùng là hợp tác xã thành lập nhằm mục tiêu cung ứng sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thành viên. Thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là khách hàng tiêu dùng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã. (3) Hợp tác xã tạo việc làm là hợp tác xã thành lập nhằm mục tiêu tạo việc làm cho thành viên. Thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là người lao động trong hợp tác xã. (4) Hợp tác xã tạo việc làm và hợp tác xã hỗn hợp.

Căn cứ theo số lượng thành viên, hợp tác xã được phân loại thành: Hợp tác xã quy mô thành viên siêu nhỏ là hợp tác xã có dưới 50 thành viên; Hợp tác xã quy mô thành viên nhỏ là hợp tác xã có từ 50 đến 300 thành viên; Hợp tác xã quy mô thành viên vừa là hợp tác xã có từ trên 300 đến 1.000 thành viên; Hợp tác xã quy mô thành viên lớn là hợp tác xã có từ trên 1.000 thành viên trở lên.

Căn cứ theo tổng nguồn vốn, hợp tác xã được phân loại thành: Hợp tác xã quy mô vốn siêu nhỏ là hợp tác xã có tổng nguồn vốn dưới 1 tỷ đồng; Hợp tác xã quy mô vốn nhỏ là hợp tác xã có tổng nguồn vốn từ 1 tỷ đồng đến dưới 5 tỷ đồng; Hợp tác xã quy mô vốn vừa là hợp tác xã có tổng nguồn vốn từ 5 tỷ đến dưới 50 tỷ đồng; Hợp tác xã quy mô vốn lớn là hợp tác xã có tổng nguồn vốn từ 50 tỷ đồng trở lên.

Căn cứ theo ngành, nghề đăng ký kinh doanh, hợp tác xã được phân loại theo các nhóm ngành kinh tế cấp 1 quy định tại Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành hệ thống ngành kinh tế Việt Nam.

Hợp tác xã được đánh giá dựa trên 15 tiêu chí, với tổng điểm tối đa là 100 điểm và được chia thành 3 nhóm:

Nhóm tiêu chí về tài chính, tối đa 30 điểm, gồm 4 tiêu chí: Vốn của hợp tác xã; Tài sản của hợp tác xã; Kết quả sản xuất kinh doanh trong năm của hợp tác xã; Trích lập các Quỹ của hợp tác xã.

Nhóm tiêu chí về quản trị, điều hành và năng lực của hợp tác xã, tối đa 30 điểm, gồm 5 tiêu chí: Chấp hành pháp luật trong tổ chức, hoạt động của hợp tác xã; Giải quyết các tranh chấp, khiếu nại; Trình độ cán bộ quản lý, điều hành; Chế độ, chính sách cho thành viên và người lao động; Mức độ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu, chuỗi giá trị.

Nhóm tiêu chí về thành viên, lợi ích thành viên và cộng đồng, tối đa 40 điểm, gồm 6 tiêu chí: Mức độ tham gia của thành viên đối với hợp tác xã; Lợi ích thành viên; Sản phẩm, dịch vụ hợp tác xã cung ứng cho thành viên; Công tác thông tin, truyền thông, đào tạo bồi dưỡng; Mức độ ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng; Hợp tác xã được khen thưởng trong năm.

Hàng năm, Hội đồng quản trị hợp tác xã tổ chức tự đánh giá và cho điểm hợp tác xã mình theo các tiêu chí quy định. Căn cứ trên kết quả tự đánh giá đã được Hội đồng quản trị và ban kiểm soát (kiểm soát viên) thống nhất, hợp tác xã được xếp loại như sau: Tốt có tổng điểm đánh giá đạt từ 80 điểm đến 100 điểm; Khá có tổng điểm đánh giá đạt từ 65 điểm đến dưới 80 điểm; Trung bình có tổng điểm đánh giá đạt từ 50 điểm đến dưới 65 điểm; Yếu có tổng điểm đánh giá đạt dưới 50 điểm. Trường hợp hợp tác xã mới thành lập và hoạt động chưa đủ 12 tháng hoặc hợp tác xã ngừng hoạt động từ trên 3 tháng trong năm thì không tiến hành đánh giá và xếp loại.

Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 4 năm 2020.

Vũ Anh Liệu - Liên minh HTX tỉnh Đắk Nông