Công tác kiểm tra, giám sát, một số vướng mắc thường gặp

Sau Đại hội lần thứ III (nhiệm kỳ 2015 - 2020), cấp ủy, Ủy ban kiểm tra (UBKT) hai cấp đã chủ động xây dựng và ban hành Chương trình công tác kiểm tra, giám sát toàn khóa; cụ thể hóa ban hành và tổ chức thực hiện Chương trình công tác kiểm tra, giám sát hàng năm theo quy định. Công tác kiểm tra giám sát được cấp ủy, Ủy ban kiểm tra hai cấp cơ bản đã thực hiện đúng nguyên tắc, quy trình; công tác thi hành kỷ luật của Đảng được đảm bảo đúng phương hướng, phương châm, nguyên tắc, thủ tục, bảo đảm “công minh, chính xác, kịp thời” đã góp phần giáo dục, răn đe, phòng ngừa vi phạm, giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng, xây dựng Đảng bộ Khối ngày càng vững mạnh. Tuy nhiên, trong lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy và UBKT các cấp trong nhiệm kỳ vừa qua nổi lên một số vấn đề cần lưu ý để sớm có biện pháp khắc phục, cụ thể như sau:

1. Việc xây dựng Chương trình công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy các cấp: Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp xác định trong nhiệm kỳ 100% tổ chức đảng và đảng viên được kiểm tra, 30% tổ chức đảng và đảng viên được giám sát theo Điều 30 Điều lệ Đảng. Tuy nhiên, qua thống kê nhiệm kỳ, có một số TCCS đảng chưa đạt chỉ tiêu nhiệm kỳ đề ra về công tác kiểm tra, giám sát; khi xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát, các tổ chức đảng thường tập trung thời gian kiểm tra vào các tháng cuối năm nên sơ kết 06 tháng đầu năm, số lượng đảng viên và tổ chức đảng được kiểm tra đạt thấp so với kế hoạch, mặt khác vào thời điểm này, đơn vị thường tập trung cao điểm cho nhiệm vụ chuyên môn trong khi triển khai đồng thời nhiều cuộc kiểm tra dẫn đến hiệu quả kiểm tra, giám sát chưa cao.

2. Việc xác định nội dung kiểm tra, giám sát của các tổ chức cơ sở đảng: Một số đảng ủy còn nhầm lẫn giữa nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của đảng ủy và nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của UBKT đảng ủy. Cụ thể, đảng ủy cơ sở xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát các chi bộ trực thuộc và đảng viên chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng (theo Điều 30 Điều lệ Đảng), trong khi đó nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của UBKT theo Điều 32 Điều lệ Đảng có 6 nhiệm vụ, cụ thể: (1) kiểm tra đảng viên kể cả cấp ủy viên cùng cấp khi có dấu hiệu vi phạm, (2) kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng, (3) giám sát cấp ủy viên cùng cấp, cán bộ diện cấp ủy cùng cấp quản lý và tổ chức đảng cấp dưới về thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, nghị quyêt của cấp ủy và đạo đức lối sống theo quy định của ban chấp hành Trung ương, (4) xem xét kết luận những trường hợp vi phạm kỷ luật, quyết định hoặc đề nghị cấp ủy thi hành kỷ luật, (5) giải quyết tố cáo đối với tổ chức đảng và đảng viên, giải quyết khiếu nại, kỷ luật về Đảng, (6) kiểm tra tài chính của cấp ủy cấp dưới và của cơ quan tài chính cấp ủy cùng cấp. Tuy nhiên, một số đảng ủy xây dựng nội dung kiểm tra việc thực hiện chế độ đảng phí hoặc việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, thi hành kỷ luật trong Đảng đối với chi bộ trực thuộc là nhầm lẫn với nội dung kiểm tra của UBKT đảng ủy và ngược lại UBKT đảng ủy xây dựng nội dung kiểm tra là việc lãnh đạo, thực hiện nghị quyết chi bộ và nghị quyết của đảng ủy là nhầm lẫn với nội dung của cấp ủy.

 Mặt khác, khi chọn nội dung kiểm tra cần có trọng tâm hơn (Có chi bộ kiểm tra đảng viên “chấp hành” Nội dung kiểm tra: việc chấp hành quy định 47-QĐ/TW về những điều đảng viên không được làm; việc thực hiện nhiệm vụ được giao; việc chấp hành chế độ sinh hoạt đảng…), như vậy, trên một đối tượng kiểm tra có quá nhiều nội dung kiểm tra, đảng viên không thể viết báo cáo tự kiểm tra, chi bộ khó kết luận chính xác từng nội dung kiểm tra…  

3. Về thẩm quyền quyết định và kết luận kiểm tra xem xét thi hành kỷ luật của các tổ chức đảng: Qua tổng hợp theo dõi, vẫn còn một số tổ chức đảng còn nhầm lẫn về thẩm quyền quyết định và kết luận kiểm tra. Trong hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng và các quy định khác không quy định thẩm quyền quyết định và ban hành nghị quyết của chi ủy chi bộ; chi ủy chi bộ chỉ có trách nhiệm tham mưu giúp chi bộ chuẩn bị các nội dung (trong đó có các nội dung dự thảo Nghị quyết, chương trình, Quyết định..) để trình Hội nghị chi bộ xem xét quyết định. Như vậy, trường hợp chi ủy chi bộ quyết định kiểm tra, giám sát và kết luận kiểm tra hoặc thông báo kết quả giám sát, thi hành kỷ luật đảng viên là không đúng thẩm quyền.

Riêng đối với chi bộ, ngoài trách nhiệm quyết định và kết luận kiểm tra đối với đảng viên theo quy định tại điều 30 Điều lệ Đảng, thì còn thực hiện kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm và kiểm tra, giám sát việc nộp đảng phí của đảng viên (Nội dung này ít thực hiện).

4. Về thẩm quyền kỷ luật đảng viên: Điều lệ Đảng quy định chỉ có chi bộ, đảng ủy cơ sở, Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy, Ban Thường vụ huyện ủy và tương đương trở lên... mới có thẩm quyền thi hành kỷ luật đảng viên. Ủy ban Kiểm tra đảng ủy cơ sở không có thẩm quyền quyết định thi hành kỷ luật đảng viên. Như vậy, việc vừa qua qua một số tổ chức đảng (Chi ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy và Ủy ban kiểm tra Đảng ủy cơ sở) quyết định thi hành kỷ luật đảng viên là không đúng thẩm quyền, sai quy định.

5. Công tác lưu trữ hồ sơ kiểm tra, giám sát: Qua kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng của UBKT Đảng ủy Khối nhận thấy công tác lưu trữ hồ sơ kiểm tra, giám sát không đầy đủ xảy ra khá phổ biến. Theo quy định, sau khi thực hiện xong cuộc kiểm tra (hoặc giám sát) tổ kiểm tra phải hệ thống lại hồ sơ, lập danh mục chuyển lưu trữ tại chi bộ hoặc UBKT của cấp ủy. Vì vậy, cấp ủy chi bộ, UBKT cơ sở phải chịu trách nhiệm trong việc thiết lập đầy đủ hồ sơ kiểm tra, giám sát theo quy định (nếu khi tiếp nhận chưa đủ thì yêu cầu Tổ hoặc đoàn kiểm tra, giám sát bổ sung đầy đủ trước khi lưu trữ).

Trên đây là những vướng mắc, sai sót thường gặp trong thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng mà cấp ủy, UBKT cấp cơ sở thường gặp phải. Để thực hiện thắng lợi chỉ tiêu nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra, cấp ủy các TCCS đảng cần tập trung phổ biến quán triệt và triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo về công tác kiểm tra, giám sát của Trung ương, của tỉnh; tiếp tục chỉ đạo, thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát của Đảng gắn với thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cán bộ đảng viên trong công tác kiểm tra, giám sát của Đảng. Nhiệm vụ trước mắt hiện nay cấp ủy, UBKT cần xây dựng Quy chế làm việc, xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa nhiệm kỳ 2020 - 2025 phù hợp với tình hình thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp; có biện pháp khắc phục các tồn tại, hạn chế, những vướng mắc thường gặp trong công tác kiểm tra, giám sát để khắc phục thực hiện tốt hơn trong nhiệm kỳ tới; chủ động đôn đốc, tổ chức thực hiện chương trình kiểm tra, giám sát hàng năm, nhiệm kỳ đạt 100% kế hoạch, chỉ tiêu nhiệm kỳ đề ra.

Lê Thị Thúy Hằng - Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Khối